Μυωπία υπερμετρωπία, αστιγματισμός, πρεσβυωπία.

Η κλινική τους ονομασία είναι διαθλαστικά σφάλματα, πρακτικά μιλώντας είναι καταστάσεις στις οποίες το φως δεν μπορεί να εστιαστεί σωστά στο πίσω μέρος του ματιού, με αποτέλεσμα η εικόνα που σχηματίζεται να μην είναι καθαρή. Παρακάτω, μπορείτε να δείτε τον τρόπο με τον οποίον τα διαθλαστικά σφάλματα επιδρούν στην όραση.

Υπερμετρωπία

Η υπερμετρωπία συμβαίνει όταν το μάτι είναι πολύ κοντό ή ο κερατοειδής (διαφανές μέρος του ματιού) δεν είναι αρκετά κυρτός. Όταν ένα άτομο με υπερμετρωπία κοιτάζει ένα αντικείμενο μακριά με τα μάτια χαλαρά,  η εικόνα του αντικειμένου εστιάζει ΠΙΣΩ από το μάτι. Αυτό σημαίνει ότι τα αντικείμενα εμφανίζονται πιο θολά όσο πιο κοντά βρίσκονται στο μάτι.

Για να δει ένας υπερμέτρωπας καθαρά τα αντικείμενα, σαν να μην είχε πρόβλημα, θα πρέπει να εστιάσει ( προσαρμόσει) με τον φακό του ματιού του. Όσο μεγαλώνουμε, τόσο αυτή η ικανότητα προσαρμογής μειώνεται. Γι΄αυτό και άνθρωποι που δεν είχαν ποτέ τους χρειαστεί γυαλιά, κάποια στιγμή τα χρειάζονται για να βλέπουν μακριά.

Ο βαθμός, η ηλικία και τα τυχόν προβλήματα στην όραση που μπορεί να υπάρχουν, είναι οι παράγοντες οι οποίοι καθορίζουν την χρήση διορθωτικών γυαλιών.  Τα περισσότερα βρέφη γεννιόνται ως υπερμέτρωπες. Αυτό είναι φυσιολογικό και δεν σημαίνει ότι χρειάζονται πάντα γυαλιά καθώς έχουν πολύ μεγάλη ικανότητα προσαρμογής.  Όπως μεγαλώνει το παιδί, το μάτι του μεγαλώνει και με μια διαδικασία που ονομάζεται εμμετροποίηση, η υπερμετρωπία μειώνεται. Εάν το βρέφος είχε γεννηθεί με λίγη ή καθόλου υπερμετρωπία τότε είναι πιθανόν καθώς μεγαλώνει να αναπτύξει μυωπία και να έχει δυσκολία να βλέπει μακριά χωρίς γυαλιά.

Μυωπία

 

Η μυωπία συμβαίνει όταν το μάτι είναι πολύ μακρύ ή όταν ο κερατοειδής ( διαφανές μέρος του ματιού) είναι πολύ κυρτός.  Όταν ένας μύωπας κοιτά ένα μακρινό αντικείμενο, η εικόνα του αντικειμένου εστιάζει μπροστά από τον αμφιβληστροειδή και το αντικείμενο δείχνει θολό. Όσο πιο κοντά είναι το αντικείμενο στον μύωπα, τόσο πιο καθαρό φαίνεται.

Η μυωπία είναι πολύ συχνή και συνήθως γίνεται χειρότερη στην εφηβεία όπου το μάτι μεγαλώνει.  Η χρήση των μυωπικών γυαλιών δεν χειροτερεύει τα μάτια, αλλά αντιθέτως τα βοηθά. Έρευνες έχουν δείξει ότι παιδιά που περνάνε αρκετό χρόνο σε εξωτερικές δραστηριότητες, έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μυωπία.

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, με την πολύωρη ενασχόληση σε κοντινές αποστάσεις, όπως οι οθόνες, το βιβλίο, το κινητό, έχει αυξήσει πολύ το ποσοστό ανθρώπων που έχουν μυωπία.

Αστιγματισμός

 

Ο αστιγματισμός συμβαίνει όταν ο κερατοειδής (διαφανές μέρος του ματιού) ή ο φακός που βρίσκεται μέσα στο μάτι, έχουν ελλειπτικό και όχι σφαιρικό σχήμα. Αυτό σημαίνει ότι τα αντικείμενα δείχνουν θολά και λίγο σαν διπλά είτε κοντά είτε μακριά. Ο αστιγματισμός μπορεί να συνυπάρχει με μυωπία ή με υπερμετρωπία.

Ο αστιγματισμός είναι πολύ συνήθης και διορθώνεται εύκολα με αστιγματικά (τορικά) γυαλιά ή αστιγματικούς φακούς επαφής.

Όταν αλλάζει ο βαθμός του αστιγματισμού, ο ασθενής θα προσέξει ότι τα νέα γυαλιά παραμορφώνουν (τραβάνε) την εικόνα και μπορεί να νιώθει ζαλάδα. Αυτό είναι πολύ συνηθισμένο και οφείλεται στο ότι ο εγκέφαλος πρέπει να προσαρμοστεί στην νέα, διορθωμένη, εικόνα.

Πρεσβυωπία

 

Τα μάτια μας για να μπορέσουν να δουν ένα κοντινό αντικείμενο (π.χ. ένα βιβλίο), θα πρέπει να προσαρμόσουν (εστιάσουν). Αυτό γίνεται με την βοήθεια των μυών που περιβάλλουν τον φακό του ματιού μας οι οποίοι αλλάζουν το σχήμα του φακού.  Σε ένα παιδικό μάτι, ο φακός είναι πολύ ελαστικός και μπορεί να προσαρμόσει εύκολα. Όσο μεγαλώνουμε όμως, ο φακός σκληραίνει και χάνει την ελαστικότητα του με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να προσαρμόσουμε την όραση στα κοντά με τόση ευκολία καθώς και να εστιάσουμε γρήγορα από μακριά στα κοντά. Έτσι λοιπόν, τα μάτια μας χάνουν σταδιακά την ικανότητα εστίασης στα κοντινά αντικείμενα. Η διόρθωση της πρεσβυωπίας γίνεται με ειδικά γυαλιά μετρημένα από τον οφθαλμίατρο ή τον οπτομέτρη μας. Η πρεσβυωπία συχνά συνυπάρχει με άλλα διαθλαστικά σφάλματα (υπερμετρωπία, μυωπία, αστιγματισμό). Άρα τα πρεσβυωπικά (κοντινά) γυαλιά πρέπει να περιλαμβάνουν όλα τα διαθλαστικά σφάλματα που υπάρχουν σε ένα μάτι.  Για να γίνει πιο εύκολα κατανοητό, όταν ένα μάτι έχει π.χ. υπερμετρωπία 2 βαθμών και πρεσβυωπία 2 βαθμών, το πρεσβυωπικό γυαλί γι΄αυτό το μάτι θα πρέπει να διορθώνει 2+2=4 βαθμούς.

Τι νιώθει ένας χρήστης γυαλιών όταν φορά νέους βαθμούς στα γυαλιά του;

 

Γενικότερα, σε όλα τα διαθλαστικά σφάλματα, όταν υπάρχει νέα συνταγή, τα νέα γυαλιά μπορεί να προκαλέσουν ζαλάδα, αίσθηση θολής όρασης, πόνο γύρω από τα μάτια και πονοκέφαλο. Όλα αυτά τα συμπτώματα είναι φυσιολογικά για τις πρώτες ημέρες χρήσης του νέου βαθμού και θα πρέπει να μειώνονται όσο πιο πολύ χρόνο φοριούνται τα γυαλιά.   Όσο πιο πολύ φορεθούν τα νεα γυαλιά, τόσο πιο εύκολα και γρήγορα θα μπορέσει ο χρήστης να τα συνηθίσει. Η διαδικασία αυτή μπορεί να πάρει και εβδομάδες. Εάν η όραση είναι καθαρή με τα νέα γυαλιά, ακόμα και εάν είναι κουραστική ή παραμορφωμένη, τότε η συνταγή είναι σωστή και απλά χρειάζεται χρόνος προσαρμογής. Εάν μετά από κάποιες ημέρες χρήσης η όραση παραμένει θολή και κουραστική, τότε θα πρέπει να επικοινωνήσετε πάλι με τον οφθαλμίατρο ή τον οπτομέτρη σας.